RODZAJE PRZYSŁÓWKÓW

Przysłówki sposobu -  odpowiadają na pytania как? (jak?), каким образом? ( w jaki sposób?)

Я хожу в школу пешком Chodzę do szkoły na piechotę Она весело посмотрела на него Ona wesoło spojrzała na niego

Przysłówki czasu, stopnia i miary -  odpowiadają na pytania когда (kiedy?), до какой степени ( jak bardzo?)  сколько (ile?) насколько (o ile?)

Сегодня я была в кино Dzisiaj byłam w kinie Я очень его люблю Ja bardzo go kocham Oни дважды были в Москве  Oni dwukrotnie byli w Moskwie.

Przysłówki miejsca i kierunku – odpowiadają na pytania где? (gdzie?) куда? (dokąd?)

• przysłówki miejsca: где, здесь, там, дома- odpowiadają polskim przysłówkom gdzie, tutaj (tu), tam, i konstrukcji w domu . Używa się ich w połączeniu z czasownikami 'statycznymi', nazywając czynność lub proces, który odbywa się w miejscu, np.:

жить – mieszkać гулять – spacerować лежать – leżeć учиться – uczyć się, покупать – robić zakupy искать – szukać плавать – pływać обедать- jeść obiad отдыхать- odpoczywać убирать - sprzątać




Книга лежит рядом с лампой Książka leży obok lampy

• przysłówki kierunku: куда, откуда, сюда, туда, домой odpowiadają polskim przysłówkom dokąd (gdzie), skąd, tutaj (tu), tam i konstrukcji do domu

Używamy ich w połączeniu z czaswonikami, które nazywają czynność lub proces, odbywający się w określonym kierunku np.:

идти - iść ходить - chodzić ехать - jechać ездить - jeździć бегать- biegać плыть - pływać лететь - lecieć опоздать – spóźnić się торопится – spieszyć się положить – położyć

oraz wszystkim czasownikom utworzonym od nich, np.:

переехать – przejechać пройти – przejść




Он пошёль домой  On poszedł do domu

PRZYSŁÓWKI PRZECZĄCE

Przysłówki z partykułą: ни-: никуда, нигде, никак, никогда, ниоткуда, нисколько, ничуть. Przysłówków tych używamy w celu nasilenia przeczenia, które wyraża czasownik z zaprzeczeniem не lub gdy w zdaniu występuje przeczenie нет lub wyraz нельзя.

Мы никуда не пойдём My nigdzie nie pójdziemy Я никогда не вру Nigdy nie kłamię Мне его ничуть не жалко Ani trochę mi go nie szkoda Он появился ниоткуда On pojawił się znikąd Она нисколько не изменилась Ona nic się nie zmieniła

- Przysłówki z partykułą не- некуда, негде, незачем, некогда, неоткуда. Przysłówki te nie mają polskich odpowiedników, odpowiada im w języku polskim konstrukcja przysłówkowa wskazująca na fakt, że dana czynność jest niewykonalna  z powodu braku osoby, przedmiotu, cechy, właściwości bądź okoliczności zdarzenia.

Мне некуда идти Nie mam dokąd pójść Папе некогда отдыхать Tata nie ma kiedy odpoczywać. Мне неоткуда взять деньги Nie mam skąd wziąć pieniędzy. Андрею незачем идти с нами Andrzej nie ma po co z nami iść.

• Partykułę не dodajemy również do niektórych przysłówków, tworząc w ten sposób antonimy:



далеко - недалеко давно - недавно высоко - невысоко много - немного обычно - необычно весело - невесело

STOPNIOWANIE PRZYSŁÓWKÓW

Przysłówki mają stopień wyższy i najwyższy. Stopień wyższy mają tylko przysłówki utworzone od przymiotników jakościowych.

STOPIEŃ WYŻSZY

1. Forma prosta stopnia wyższego :

Tworzymy ją przez dodanie do tematu przysłówka w stopniu równym przyrostka -ее -ше -e gdy temat przysłówka w stopniu równym kończy się na -г -к -х

красиво -красивее piękniej сильно – сильнее mocniej рано – раньше wcześniej легко – легче lżej ярко – ярче jaśniej

Tworząc stopień wyższy prosty

• w niektórych przysłówkach następuje wymiana spółgłosek:

дорого - дороже drożej тихо - тише ciszesj громко - громче głośniej часто - чаще częściej богато - богаче bogaciej

• wypada sufiks -к- oraz następuje wymiana spółgłosek przed tym sufiksem:

близко - ближе сладко - слаще коротко – короче

Nieregularne formy proste stopnia wyższego:

плохо - хуже хорошо - лучше высоко - выше широко - шире много - больше мало - меньше поздно - позже долго - дольше

2. Forma złożona stopnia wyższego

Formę złożoną stopnia wyższego przysłówków tworzymy przez dodanie do formy stopnia równego wyrazu более - bardziej менее -mniej

STOPIEŃ NAJWYŻSZY

• Forma prosta stopnia najwyższego występuje rzadko, tylko w archaicznych zwrotach typu :



покорнейше  прошу pokornie proszę нижайше кланяюсь kłaniam się nisko

• Forma złożona stopnia najwyższego utworzona jest poprzez dodanie wyrazów: всех, всего do formy stopnia wyższego przysłówków.

высоко - выше всех wysoko – najwyżej хорошо - лучше всего dobrze – najlepiej