PRZYSŁÓWEK - Gramatyka Języka Rosyjskiego
Przysłówki mogą występować z :
- z rzeczownikiem
Я люблю яйцо всмятку
Lubię jajko na miękko
На уроке мы пели песни по-русски
Na lekcji śpiewaliśmy piosenki po rosyjsku |
Она красиво поёт
Ona pięknie śpiewa
Я пойду в кино вечером
Pójdę do kina wieczorem |
Дима осень веселый парень
Dima to bardzo wesoły chłopak
Мой брат гораздо старше твоего
Mój brat jest znacznie starszy o Twojego |
Мы слишком поздно вернулись домой
Zbyt późno wróciliśmy do domu
Завтра нам надо встать рано утром
Jutro musimy wstać wcześnie rano |
W zdaniu przysłówek najczęściej pełni funkcję okolicznika
Они хорошо отдохнули на море
Oni dobrze wypoczeli nad morzem
Папа поехал вчера на рыбалку
Tata pojechał wczoraj na ryby
Нам оченль понравился новый фильм Никиты Михалкова
Bardzo spodobał nam się nowy film Nikity Michałkowa |
Przysłówki tworzymy najczęściej od:
- przymiotników горячо - gorąco
- rzeczowników по-вашему – według was
- zaimków утром - rano
- liczebników дважды - dwukrotnie
- poprzez powtórzenie wyrazów еле еле – ledwo ledwo
Przysłówki od przymiotników tworzymy:
- poprzez zmianę końcówki przymiotnika rodzaju męskiego w mianowniku liczby pojedynczej: -ый i -ий na -о lub -е
весёлый – весело wesoło
искренний – искреннее szczerze
быстрый – быстро szybko
свежий - свежо świeżo |
- zmieniając końcówki przymiotnika rodzaju męskiego w mianowniku liczby pojedynczej: -ий na -и, w niektórych przypadkach pojawia się też przedrostek по- np.
вражеский – вражески wrogo
творческий – творчески twórcze
немецкий – по-немецки po niemiecku
русский - по-русски po rosyjsku |
- poprzez dodanie przedrostka по- i zmianę końcówki przymiotnika w mianowniku liczby pojedynczej na -ему -ому
старый – по-старому po staremu
осенний - по-осеннему jesiennie |
Przysłowki od przymiotników dzierżawczych tworzymy dodając :
- przedrostek по- i końcówkę
кошачий - по-кошачьи jak kot
собачий – по-собачьи jak pies
волчий – волчьи jak wilk
человечий – человечьи jak człowiek |
*Akcent przysłówkowy jest na ogół zgodny z akcentem przymiotników
- tworzymy je od zaimków dzierżawczych dodając przedrostek по- i końcówkę -ему
мой – по-моему według mnie
свой - по-своему po swojemu |
Przysłówki od rzeczowników w formie biernika lub narzędnika liczby pojedynczej
- rzeczownik liczby pojedynczej w bierniku = przysłówek
капелька - капелькуkropelkę
чуточка - чуточку odrobinkę |
- rzeczownik liczby pojedynczej w narzędniku = przysłówek
бег - бегом biegiem
верх - верхом konno
ночь – ночью nocą |
- rzeczownik w formie dopełniacza/biernika liczby pojedynczej w połączeniu z przyimkiem
вдали w oddali
издали z oddali
сверху z góry
внизу na dole
набоку na boku
назло na złość |
Przysłówki tworzymy od liczebników:
- głównych два, три, четыре za pomocą sufiksu -жды
два -дважды dwukrotnie
три – трижды trzykrotnie
четыре -четырежды czterokrotnie |
- zbiorowych, używając formy biernika i przedrostka в-
двое - вдвое (we dwoje)
трое - втрое (w troje)
четверо - вчетверо (w czworo) |
- porządkowych, używając formy liczby mnogiej dopełniacza lub biernika i przedrostka в-, (вo-) np.
первые - впервые
первые - во-первых
вторые - во-вторых
трети - в-третьих |