LICZEBNIKI UŁAMKOWE - Gramatyka Języka Rosyjskiego

LICZEBNIKI UŁAMKOWE

W języku rosyjskim, liczebniki ułamkowe (1/7, 3/5) należą do liczebników zestawionych. Licznik występuje w postaci liczebnika głównego a mianownik w formie dopełniacza liczebnika porządkowego.

W przypadkach zależnych liczebniki ułamkowe odmeniają się jak odpowiednie liczebniki główne i porządkowe. Ułamki dziesiętne składają się z liczebników głównych (0,2)

ODMIANA LICZEBNIKÓW UŁAMKOWYCH

Odmieniając liczebniki ułamkowe, odmieniamy obydwie jego części. Natomiast rzeczownik który stoi przy liczebniku ułamkowym ma formę dopełniacza liczby pojedynczej.

	1/7	3/5	0,2
И.	одна седьмая	три пятых	ноль целых и две десятых
Р.	одной седьмой	трёх пятых	нoля целых и двух десятых
Д.	одной седьмой	трём пятым	нолю целых и двум десятым
В.	одну седьмую	три пятых	ноль целых и две десятых
Т.	одной седьмой	тремя пятыми	нолем целых и двумя десятыми
П.	об одной седьмой	о трёх пятых	о нуле целых и двух десятых

ODMIANA LICZEBNIKÓW полтора / полторы 

	полтора	полторы
И.	полутора	полутора
Р.	полутора	полутора
Д.	полутора	полутора
В.	полтора	полторы
Т.	полутора	полутора
П.	о полутора	о полутора

W połączeniu z liczebnikiem  полтора / полторы, rzeczowników w przypadku zależnym używamy tylko w liczbie mnogiej np. 

не больше полутора метров – nie więcej niż półtora metra не хватает полутора злотых – nie starczy półtora złotego

TABLICZKA MNOŻENIA

W języku rosyjskim w tabliczce mnożenia :

• mnożnej (pierwszej liczby) używamy w formie narzędnika
• mnożnika (drugiej liczby) używamy w formie mianownika liczebników głównych.
• Wyjątkiem są liczby 1,2,3,4 które – występując w funkcji mnożnej- otrzymują formy :

одиножды, дважды, трижды, четырежды

1 x 2 = 2 → одиножды два (будет) – два 2 x 4 = 8 → дважды четыре (будет) - восемь 3 x 5 = 15 → трижды пять (будет) - пятнадцать 4 x 7 = 28 → четырежды семь (будет) - двадцать восемь

• od liczebnika 5 i więcej mnożna występuje w formie narzędnika

5 x 5 = 25 → пятью пять (будет) - двадцать пять

• możemy także mnożyć w sposób:

5 x 7 = 35 пять умножить на семь будет тридцать пять

ZASTOSOWANIE LICZEBNIKÓW PRZY OKREŚLANIU GODZINY

W języku rosyjskim określając godzinę używamy liczebników głównych oraz porządkowych.

• Informując o godzinie w języku potocznym, używamy liczebników 1-12 oraz określeń:

утрa (rano) od godziny 5:00 – 11:00; дня (po południu) – od godziny 12:00 do 16:00; вечера (wieczorem) od godziny 17:00 do 23:00; ночи ( w nocy) od godziny 24:00 do 4:00

7:00 - сейчас семь часов утра 13:00 - сейчас час дня 19:00 - сейчас семь часов вечера 1:00 - сейчас час ночи

• Informując o godzinie oficjalnie (na dworcu, lotnisku, w mediach) , dla określenia godziny używamy liczebników powyżej 12.



18:45 - восемнадцать часов сорок пять минут

• O godzinę pytamy na dwa sposoby:

который час? сколько времени?

INFORMOWANIE O PEŁNEJ GODZINIE

Jeśli chcemy poinformować o pełnej godzinie, używamy liczebników głównych od 1 do 12 + rzeczownika  час

один час

два три четыре  часа

пять шесть... часов

Сейчас два часа дня. Teraz jest godzina druga popołudniu Сейчас девять часов вечера. Teraz jest godzina dziewiąta wieczorem

INFORMUJĄC O POŁOWIE GODZINY

Aby poinformować że jest pół do każdej godziny, używamy słowa половина + liczebnika porządkowego w dopełniaczu.

	Liczebnik porządkowy w dopełniaczu
половина	первого второго третьего ...

Сейчас половина пятого вечера Teraz jest pół do szóstej wieczór Сейчас половина одиннадцатого утра Teraz jest pół do jedenastej rano

INFORMOWANIE O NIEPEŁNYCH GODZINACH Z MINUTAMI

• podając, że jest kilka/ kilkanaście minut po pełnej godzinie używamy:

-liczebnika głównego w mianowniku dla minut
-liczebnika porządkowego w dopełniaczu dla godzin

Minuty		Godziny
одна	минута	первого, второго ...
две, три, четыре	минуты
пять	минут
четверт (kwadrans)

Zapamiętaj! Określając czas po pełnej godzinie, podajemy godzinę następną, tzn godzinę do której zbliża się wskazówka zegara:

Jest pięć minut po pierwszej Сейчас пять минут второго Jest dwadzieścia minut po szóstej Сейчас двадцать минут восьмого Jest minuta po dwunastej Сейчас минута первого

• Jeśli podajemy, że jest po pół do każdej godziny używamy:

-przyimka без
-liczebnika głównego w dopełniaczu dla minut
-liczebnika głównego w mianowniku dla godzin

Przyimek	Minuty	Godziny
	пяти	час
без	четверти	два, три, четыре
	двадцати пяти	пять

Сейчас без двадцати шесть вечера Teraz jest za dwadzieścia szósta Сейчас без пяти час ночи Teraz jest za pięć pierwsza