STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW - Gramatyka Języka Rosyjskiego

STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW

W języku rosyjskim stopniowaniu podlegają tylko przymiotniki jakościowe. np. удобный, новый, белый. Przymiotniki te posiadają trzy stopnie:

-równy (умный) -wyższy (умнее, более/менее умный) - najwyższy (умнейший, самый умный)

* wyróżniamy dwie formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników : prostą i złożoną.

STOPIEŃ RÓWNY

ZASTOSOWANIE FORM STOPNIA RÓWNEGO

Przymiotniki w stopniu równym nazywają cechę jakościową osoby lub przedmiotu, nie służy do porównania tej cechy z cechą innego podobnego przedmiotu lub osoby np.

Это красивая блузка – To jest ładna bluzka. Павел - это умный мальчик – Paweł to mądry chłopiec.

Przymiotniki w stopniu równym występują w podstawowej formie. Mają rodzaj, liczbę oraz odmieniają się przez przypadki.

STOPIEŃ WYŻSZY

ZASTOSOWANIE FORM STOPNIA WYŻSZEGO

Przymiotników w stopniu wyższym używamy dla porównania cech osób lub przedmiotów. Stopień wyższy ma na celu wskazać na fakt, że dana cecha może występować w mniejszym lub większym stopniu. np.

Твоя собака красивее их собаки. Twój pies jest ładniejszy od ich psa. Павел умнее Юры. Paweł jest mądrzejszy od Jury.

Jak tworzymy formę prostą stopnia wyższego?
→ za pomocą odpowiednich przyrostków, które dodajemy do tematu przymiotnika w stopniu równym.

• Przyrostek -ee, np.



умный → умнее                   Мой кот умнее твоего. Mój kot jest mądrzejszy od twojego. cильный →  сильнее            Его брат сильнее меня. Jego brat jest silniejszy ode mnie.

• Przyrostek -e, np. gdy temat przymiotnika w stopniu wyższym kończy się na  ж ш щ чnp.



крепкий ->крепче                Завтра мороз будет крепче. Jutro mróz będzie silniejszy. молодой -> моложе              Он моложе меня. On jest młodszy ode mnie.

* zapamiętaj, że w przymiotnikach, które tworzą stopień wyższy za pomocą przyrostka -e, akcent pada na sylabę, która poprzedza przyrostek.

Tworząc stopień wyższy musimy, pamiętać że w niektórych przypadkach następuje wymiana spółgłosek:

г → ж дорогой →  дороже д → ж молодой →  моложе дк →щ сладкий →  слаще зк → ж близкий →  ближе к → ч  громкий →  громче x → ш тихий →  тише тк → ч короткий → короче т → ч богатый →  богаче ст →щ частый →  чащe

*Należy wiedzieć, że w języku rosyjskim występują także nieregularne formy proste stopnia wyższego, które należy nauczyć się na pamięć.

большой →    больше                     ( duży → większy) высокий →     выше                        (wysoki → wyższy) глубокий →    глубже                     (głęboki → głębszy) далёкий →    дальше                       (daleki → dalszy) дешёвый →  дешевле                     (tani → tańszy) долгий →        дольше                     (długi → dłuższy) короткий →   короче                      (krótki → krótszy) лёгкий →       легче                         (lekki → lżejszy) маленький →  меньше                   (mały → mniejszy) плохой →      хуже                          (zły → gorszy) поздний →    позже                         (późny → późniejszy) хороший →    лучше                        (dobry → lepszy) широкий →    шире                        (szeroki → szerszy)

* Istotnym jest, że nie od wszystkich przymiotników jakościowych może utworzyć formę prostą stopnia wyższego i najwyższego. Formy tej nie mają:

niektóre przymiotniki bez sufiksu np. гордый (dumny), плоский (płaski) niektóre przymiotniki z sufiksem np. -к- дерзкий (arogancki), робкий (nieśmiały) niektóre przymiotniki z sufiksem np. -н- больной (chory), ледяной (lodowaty) przymiotniki z sufiksem np. -л- вялый (zwiędły), усталый (zmęczony) przymiotniki z sufiksem np. -ов- -ев- шёлковый (jedwabisty), сиреневый (liliowy) przymiotniki z sufiksem np. -ск- дружеский(przyjacielski), творческий (twórczy)

Jak tworzymy formę złożoną stopnia wyższego?

→ przez dodanie do formy stopnia równego wyrazu более (bardziej) / менее (mniej) np.

интересный → менее  интересный          Этот фильм менее интересный чем другой.                                                        Ten film jest mniej interesujący niż inne. умная → более умная      Катя более умная  чем Оля.                                         Kasia jest mądrzejsza niż Ola.

Pamiętaj! Wyrazy более i менее są nieodemienne, zaś przymitoniki które występują po nich w stopniu równym odemieniają się ( mają rodzaj, liczbę i przypadek określanego rzeczownika).          

STOPIEŃ NAJWYŻSZY

Stopień najwyższy służy do ukazania że jednemu z w kilku porównywanych ze sobą przedmiotów lub osób przypisuję się cechę w stopniu najwyższym.

TWORZENIE FORM PROSTYCH STOPNIA NAJWYŻSZEGO

Formę stopnia najwyższego tworzymy dodając do tematu formy stopnia równego:

• przyrostka -ейш lub -айш i odpowiedniej końcówki rodzajowej. -айш używamy kiedy temat przymiotnika zakończony jest na г к х зк. Spółgłoski te wymieniają się na ж ч ш ж. W pozostałych przypadkach używamy przyrostka -ейш np.:



важный → важнейший       (ważny → ważniejszy ) умный → умнейший            (mądry → mądrzejszy) редкий → редчайший          (rzadki → rzadszy) новый →  новейший            (nowy → nowszy) близкий → ближайший       (blizki → bliższy) тихий → тишайший            (cichy → cichszy)

• przedrostka -нaи i przyrostków -ейш lub -айш, → forma stopnia najwyższego z prefiksem wzmacniającym  -нaи występuję w niewielu przypadkach.



cильный →   наисильнeйший сладкий →  наисладчaйший

*W języku rosyjskim występują nietypowe formy stopnia najwyższego, tj. niektóre przymiotniki w formie stopnia wyższego występują w znaczeni stopnia najwyższego.

большой -> больший высокий -> высший малый -> меньший молодой -> младший низкий -> низший плохой -> худший старый -> старший хороший -> лучший

TWORZENIE FORM ZŁOŻONYCH STOPNIA NAJWYŻSZEGO

Formę złożoną stopnia najwyższego możemy utworzyć na trzy sposoby:

• dodanie do formy stopnia wyższego przymiotników wyrazu всех (dotyczy rzeczowników żywotnych)  всего (dotyczy rzeczowników nieżywotnych)

Wyrazy te i przymiotnik w formie stopnia wyższego nie odmieniają się.

yмный →  умнее всего ( mądry → najmądrzejszy ze wszystkich) интересный -> интереснее всего  (interesujący → najbardziej interesujący ze wszystkiego)

• dodanie do formy przymiotnika w stopniu równym wyrazu наиболее (najbardziej) lub  наименее (najmniej). Wyrazy te nie odmieniają się, za to przymiotnik w formie stopnia równego ma rodzaj, liczbę i przypadek określanego rzeczownika.

умный -> наиболее умный интересный -> наименее интересный

• dodanie do formy stopnia równego przymiotników wyrazu самый (самая, самое, самые),  

Wyrazy te i przymiotnik w formie stopnia równego mają rodzaj, liczbę i odmieniają się przez przypadki.

yмный →         самый умный умная →          самая умная умное →           самое умное умные →          самые умные