CZAS PRZESZŁY прошедшее время
Czas przeszły w języku rosyjskim dotyczy zarówno czasowników o aspekcie dokonanym jak i niedokonanym. Czasowniki czasu przeszłego ukazują na czynność, która już się odbyła czyli miała miejsce w przeszłości.
ZASTOSOWANIE CZASU PRZESZŁEGO
В этом году весь июль светило солнце – W tym roku cały czerwiec świeciło słońce. Певица пела и танцевала – Piosenkarka śpiewała i tańczyła. |
Павел побежал 3 километра - Paweł przebiegł 3 kilometry. Мама прочитала книгу – Mama przeczytała książkę. |
TWORZENIE FORM CZASU PRZESZŁEGO
Czas przeszły odmienia się przez liczby i rodzaje (tylko w liczbie pojedynczej).
Tworzymy go od tematu bezokolicznika, dodając sufiks -лi odpowiednią końcówkę rodzajową. W języku rosyjskim nie pomijamy zaimków osobowych, ponieważ służą one do rozpoznania, której osoby dotyczy zdanie.
LICZBA POJEDYNCZA единственное число |
||||
Rodzaj męski |
-л- |
я, ты, он |
читал |
czytałem, czytałeś, czytał |
Rodzaj żeński |
-ла |
я, ты, онa |
читалa |
czytałam, czytałaś, czytała |
Rodzaj nijaki |
-ло |
онo |
читалo |
czytało |
LICZBA MNOGA множественное число |
||||
|
-ли |
мы |
читали |
czytaliśmy, czytałyśmy |
|
вы |
czytaliście, czytałyście |
||
|
они |
czytali, czytały |
NIEREGULARNE FORMY CZASU PRZESZŁEGO
Od podanych niżej czasowników, oraz wszystkich czasowników posiadających ten sam temat tworzymy nieregularne formy czasu przeszłego.
|
LICZBA POJEDYNCZA |
LICZBA MNOGA |
||
Rodzaj męski |
Rodzaj żeński |
Rodzaj nijaki |
||
есть |
ел |
елa |
елo |
ели |
идти |
шёл |
шлa |
шлo |
шли |
найти |
нашёл |
нашлa |
нашлo |
нашли |
np. поесть, съесть, пойти, прийти, выйти, войти
NIETYPOWE FORMY CZASU PRZESZŁEGO W RODZAJU MĘSKIM
Niektóre czasowniki w rodzaju męskim liczby pojedynczej tworzą czas przeszły bez sufiksu -л-. Są to czasowniki z rdzeniem -мер -тер -пер, oraz zakończone na -сти -зти -чь
|
LICZBA POJEDYNCZA |
LICZBA MNOGA |
||
Rodzaj męski |
Rodzaj żeński |
Rodzaj nijaki |
||
умереть |
умер |
умерлa |
умерлo |
умерли |
стереть |
стёр |
стёрлa |
стёрлo |
стёрли |
отпереть |
отпер |
отперлa |
отперлo |
отперли |
CZASOWNIKI Z SUFIKSEM -ну-
Możemy podzielić je na dwie grupy:
|
LICZBA POJEDYNCZA |
LICZBA MNOGA |
||
Rodzaj męski |
Rodzaj żeński |
Rodzaj nijaki |
||
|
зевнул |
зевнулa |
зевнулo |
зевнули |
|
привык |
привыклa |
привыклo |
привыкли |