Submitted by admin on Sat, 04/27/2013 - 21:23.
Rzeczowniki dzielimy na :
- pospolite дом, свет, умение
- własne Анатолий, Иванов/а, Москва, Европа
Rzeczowniki charakteryzują się posiadaniem kategorii gramatycznych:
- rodzaj- род : męski мужской, żeński женский, nijaki средний
- przypadek- падеж
Aby prawidłowo odmieniać rzeczowniki, należy wiedzieć na jakie pytanie odpowiadają one w danym przypadku:
Mianownik |
kto? co? |
именительный |
кто? что? |
Celownik |
kogo? czego? |
родительный |
кого? чего? (нет) |
Dopełniacz |
komu? czemu? |
дательный |
кому? чему? |
Biernik |
kogo? co? |
винительный |
кого? что? (вижу) |
Narzędnik |
z kim? z czym? |
творительный |
с кем? с чем? |
Miejscownik |
o kim? o czym? |
предложный |
о кём? о чём? |
- liczba- число: pojedyncza единственное mnoga множественное
Wyróżniamy także rzeczowniki, które występują:
- tylko w liczbie pojedynczej (singularia tantum)
- tylko w liczbie mnogiej (pluralia tantum)
- należą do grupy rzeczowników nieodmiennych
Rzeczowniki dzielimy na:
- żywotne, należą do nich wszystkie rzeczowniki oznaczające istoty żywe, nazwy figur szachowych, kart, istot fantastycznych. Forma biernika tych rzeczowników, zawsze równa się formie dopełniacz liczby mnogiej.
- nieżywotne
→ Należy pamiętać, że rodzaj rzeczownika w języku polskim nie zawsze odpowiada rodzajowi rzeczownika w języku rosyjskim np.:
город (r.m) – miasto (r.n)
тетрадь (r.ż) – zeszyt (r.m)
письмо (r.n) – list (r.m) |
→ w języku rosyjskim tak jak i w języku polskim istnieją rzeczowniki których liczba mnoga tworzona jest nieregularnie. Należy nauczyć się ich na pamięć, np.:
человек -> люди
ребёнок -> дети, ребята |
→ niektóre rzeczowniki są w języku rosyjskim nieodmienne, zazwyczaj należą do nich wyrazy zapożyczone. Rzeczowniki te nie posiadają liczby mnogiej, np.:
такси, радио, пальто, метро, кофе, колибри, кино, кенгуру, какао, какаду, боа |
Rodzaj rzeczownika możemy rozpoznać po końcówce lub po zakończeniu tematu w mianowniku liczby pojedynczej.
RODZAJ MĘSKI |
RODZAJ ŻEŃSKI |
RODZAJ NIJAKI |
- końcówka -а -я
мама, земля, география, семья
-końcówka zerowa, temat zakończony na miękką spółgłoskę,
ночь любовь |
-końcówka -а -я
папа, юноша, дедушка, дядя
-końcówka zerowa, temat zakończony na twardą spółgłoskę,
телефон, компьютер
-końcówka zerowa, temat zakończony na miękką spółgłoskę
писатель день
-końcówka zerowa, temat zakońćzony na spółgłoskę -й
трамвай |
- końcówka -о -(и)е -ье -ьё
молоко, сердце, приглашение, здоровье, ружьё,
- 10 rzeczowników zakończonych na -мя -имя время, -знамя, -пламя, -племя, -бремя, -цемя -темя, стремя, -вымя |
- Litera ё jest zawsze akcentowana
Liczbę mnogą rzeczowników, tworzy się przez dodanie odpowiedniej końcówki (-ы-и -а -я) do tematu rzeczownika w liczbie pojedynczej.
лампа → лампы
стол → столы |
герой → герои
словарь → словари
няня → няни |
Jeśli rzeczownik lub jego temat kończy się na г, к, х, ж, ш, щ, ч, liczbę mnogą tworzymy, dodając końcówkę -и
- книга -> книги
мальчик -> мальчики
нож -> ножи |
Należy pamiętać, że po ж, ш, samogłoskę и zawsze wymawiamy jak -ы
Jeżeli rzeczownik lub jego temat kończy się na spółgłoskę -ц, liczbę mnogą tworzymy, dodając końcówki:
- -ы w rzeczownikach rodzaju żeńskiego i męskiego :овца -> овцы
- -a zamiast -e w rzeczownikach rodzaju nijakiego : сердце -> сердца
W niektórych rzeczownikach rodzau męskiego oraz rodzaju nijakiego zakończonych na -o liczbę mnogą tworzymy poprzez dodanie -ья. Najczęściej używane rzeczowniki z tej grupy to:
стyл -> стулья
дерево -> деревья
лист -> листья
муж -> мужья
друг -> друзья
сын -> сыновья
брат -> братья
крыло -> крылья |
Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego, kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę twardą lub miękką, mają w liczbie mnogie akcentowaną końcówkę -а -я. np.
дом -> дома
учитель -> учителя
лагерь -> лагеря
адрес -> адреса
поезд -> поезда
голос -> голоса
номер -> номера
берег -> берега |
W języku rosyjskim tak jak i w języku polskim istnieją rzeczowniki, które mają :
- tylko liczbę pojedynczą = singularia tantum
молоко (mleko), молодёж (młodzież), одежда (odzież)
- tylko liczbę mnogą = pluralia tantum
каникулы (wakacje), брюки (spodnie), шахматы (szachy)